Au

Gister en vandaag ook meer pijn gehad? Misschien heb je -net als ik nu- nog steeds wat meer pijn dan anders. Dat kan te maken hebben met het weer. Dat speelt namelijk een grote rol bij reuma.
Koud en vochtig weer geeft meer pijn en stijfheid bij reumapatiënten. Warmte en droogte zorgen voor een betere doorbloeding van je lichaam. En dat verlicht de reumaklachten.

Bij een snel dalende luchtdruk -zoals gisteravond en vandaag- en (naderend) onweer worden reumaklachten ook (veel) erger. Ik had gisteravond opeens erg veel pijn. Ik heb in jaren niet zoveel pijn en vermoeidheid gevoeld. Vandaag zit het nog na te zeuren en ik ben hondsmoe.
Maar wat wil je; eerst hebben we weken warmte en droogte gehad en opeens zakken we naar 18 graden met wind, regen, een veranderende luchtdruk en onweer.
Naast mijn laptop staat een mok thee met een schijfje gember erin. Dat werkt ontsteking- en pijnremmend. Je moet wat. Nu maar hopen dat het weer stabiliseert en mijn lijf rustig wordt.

Je kunt de weersverwachting in relatie tot reuma bekijken op een pagina van weeronline.nl. Zo zie je snel of je door het weer meer of minder pijn kunt verwachten.

https://www.weeronline.nl/Europa/Nederland/Nederland/4057473/reuma

Engelencake

Met maar vier ingrediënten is deze luchtige cake -of liever gezegd tulband- een uitkomst voor als je iets cake-achtigs wilt neerzetten bij je koffie of dessert met Kerst. Supereenvoudig. Superlicht. En zetmeelvrij.


Verwarm je oven voor op 175 graden Celsius. Gebruik een niet ingevette tulbandvorm of een siliconen tulbandvorm.

Nodig:

1 cup eiwitten (ik gebruik deze: https://www.ah.nl/producten/product/wi236257/two-chicks-vloeibaar-eiwit Je kunt ook het eiwit van verse eieren gebruiken, maar dan houd je wel veel eigeel over waar je dan weer ‘iets’ mee moet.)

1/4 theelepeltje wijnsteenbakzuur of zout (daardoor blijft het opgeklopte eiwit steviger)

1/2 cup fijn amandelmeel

2 eetlepels vloeibare honing

In een vetvrije kom klop je de eiwitten met de snuf wijnsteenbakzuur of zout op tot je eiwit mooie stijve pieken vormt. Voeg de honing lepel voor lepel toe en klop nog heel kort even door. Schep daarna het amandelmeel lepel voor lepel voorzichtig door het eiwit. Rustig omroeren anders verlies je veel lucht uit het beslag.
Zet je vorm klaar en schep het beslag er in. Dan kan hij in de oven. In 20 tot 25 minuten is je engelencake goudbruin en klaar. Haal de vorm uit de oven en laat hem omgekeerd afkoelen. Verwijder de vorm als de cake is afgekoeld. Je kunt hem versieren met gesmolten pure chocola, of met room en fruit.

Dit recept geeft een bescheiden tulband. Voor een flinke verdubbel je de hoeveelheden.


Fijne dagen 🙂

Use it or lose it

Het is makkelijker gezegd dan gedaan soms; gezond leven met een voedzaam dieet en voldoende beweging. Ik vermoed dat de coronatijd er bij veel mensen zodanig heeft ingehakt dat het inmiddels treurig gesteld is met onze conditie, maar ook met onze mentale en lichamelijke veerkracht, om het maar niet te hebben over de extra kilootjes die er ‘zomaar’ aan zijn gevlogen. En het ging al niet zo goed met ons, want we zijn ondertussen massaal een sedentaire leefstijl gaan hanteren.

Ik ben geen uitzondering helaas. Afgelopen winter keek ik in de spiegel en dacht; ‘Hé waar is mijn taille gebleven?!’ Nu speelt leeftijd in mijn geval ook een rol (lees hormoonveranderingen) maar ik moet bekennen dat ik laatste jaren veel -te veel- tijd zittend heb doorgebracht. Helemaal niet goed voor iemand met Bechterew.

Oké, ik had er in de coronatijd wel een ding van gemaakt iedere dag een wandelingetje te maken in het vogelreservaat bij ons om de hoek. Ik heb ook een hondje dat een paar keer per dag moet worden uitgelaten maar om eerlijk te zijn schoten de natuurwandelingen er vaak bij in. Nog erger; ik heb me destijds regelmatig teruggetrokken op mijn veilige zelf gecreëerde eiland van kussens en dekens op de bank om mij daar vervolgens te wentelen in mateloze zelfverwennerij. Met hapjes welteverstaan. En met dank aan Netflix en mijn hond die zeer bedreven is in het maken van nesten met kussen en dekens. Dat voelde eigenlijk zo slecht nog niet. Maar dat was het toch wel want op de langere termijn ga je hard achteruit.

Zeker met reuma is het belangrijk te blijven bewegen -met beleid weliswaar- om de boel een beetje los te houden. Beweging kan er bovendien voor zorgen dat ontstekingsactiviteit juist zakt en het zorgt voor een betere mentale weerbaarheid.

‘Dit kan dus niet langer zo,’ dacht ik begin dit jaar, ‘zet die corona-modus uit en berg meteen die wijde yogabroeken op (die zo lekker zitten bij zere heupen, dat wel). Aan het werk. On y va! Let’s go!’
Waar te beginnen is dan een goede vraag als je twee jaar voornamelijk op je reet hebt gezeten maar ik denk altijd maar: een beetje bewegen is ook bewegen, alles doet ertoe, het is geen wedstrijd bovendien. Elke dag een ommetje van een half uur buiten maakt gelukkig al een wereld van verschil. Voor je lijf maar ook voor je brein.

Inmiddels loop ik weer elke dag, soms korter, soms langer, afhankelijk van hoe ik me voel. Ik heb ook mijn dumbbells onder mijn bed vandaan getrokken tegen de kipfilets onder de armen (vrouwen weten waar ik het over heb) en doe elke ochtend stretch en kracht oefeningen. Ook probeer ik zitten af te wisselen met lopen en traplopen en het doen van huishoudelijke klusjes.

Iets gezonder leven -ook voor de thuissporter met Bechterew- is in grote lijnen eigenlijk zeer eenvoudig en makkelijk weer op te pakken. Beweeg wat vaker, zit minder lang, wandelen is al een goede vorm van beweging. Use it or lose it.

Meer veelgestelde dieetvragen

veelgestelde dieetvragen

1. Wat is een zetmeelvrij dieet?
2. Waarom heeft mijn arts mij niks verteld over het feit dat er een dieet is tegen reumatische artritis/Bechterew/Crohn/of andere auto-immuunziekten?
3. Is er wetenschappelijk bewijs voor dit dieet?
4. Wat mag ik niet meer eten?
5. Wat eet je dan wel?
6. Waar haal ik mijn koolhydraten vandaan als ik geen brood/pasta/rijst en aardappelen mag eten?
7. Val je af van dit dieet?
8. Wat heeft de ziekte van Bechterew te maken met de darmen?
9. Wat is ‘leaky gut’ syndroom?
10. Wat is een auto immuunaandoening?
11. Gaan auto–immuunaandoeningen over?
12. Is een auto immuunaandoening hetzelfde als een allergie?
13. Worden andere kwalen die ik heb misschien ook minder erg?
14. Wat kan ik verwachten als ik aan dit dieet begin?
15. Ik ben begonnen en ik voel me belabberd, hoe kan dat?
16. Ik ben begonnen en ik voel me fantastisch, hoe is het mogelijk?!
17. Moet ik mijn hele leven dit dieet volgen?
18. Gaat alle pijn en stijfheid weg?
19. Krijg je nog wel eens een aanval ondanks het dieet?
20. Waar koop ik alles?
21. Moet ik per se biologisch eten?
22. Kan ik echt niks kant en klaar kopen?
23. Mag ik koffie drinken?
24. Mag ik alcohol drinken?
25. Mag ik blijven roken?
26. Help ik kan niet koken, hoe ga ik dit dan doen?
27. Mijn budget is beperkt, kan ik me gezonder eten dan wel veroorloven?
28. Hoe lang sta je dan wel niet in de keuken?
29. Kun je nog wel uit eten?
30. Hoe doe je dat als je bij andere mensen gaat eten? Of op vakantie?
31. Kun je dit dieet doen als je vegetarisch of veganistisch bent?
32. Is dit dieet nou hetzelfde als Paleo eten?
33. Gebruik jij supplementen?

1. Wat is een zetmeelvrij dieet?
Er zijn drie soorten koolhydraten: suiker, zetmeel en vezels. Bij zetmeelvrij of zetmeel arm eten wordt zetmeel zoveel mogelijk vermeden. Dat betekent dat zaken als brood, pasta, aardappels en andere zetmeelrijke knollen, rijst, crackers en koekjes tot het verleden behoren.
Zetmeel wordt vaak niet, of niet volledig verteerd en dient dan als voeding voor bacteriën in de darmen waarvan je er liever niet teveel hebt. In het geval waarin een persoon genetisch kwetsbaar is voor een auto immuunaandoening, kan deze aandoening door het eten van dit soort (complexe) koolhydraten verergeren.
Bij Bechterew is er een zeer directe link tussen het eten van zetmeel en het verergeren van de ontstekingsactiviteit ontdekt. Het stoppen met eten van zetmeelrijke producten doet de ziektesymptomen afnemen. Daarom kan bij Bechterew een zetmeelvrij of zetmeelarm dieet als effectief alternatief voor medicatie worden ingezet. Let wel; ook bewerkte suiker (zoals tafelsuiker) geeft ontstekingsreacties. Gebruik liever honing, palmsuiker of ahornsiroop (met mate).
Dit dieet kan overigens ook bij darmontstekingsziekten als Crohn en colitis ulcera, bij geïrriteerd darmsyndroom, reflux problemen, en bij een heleboel andere ziekten die een auto immuuncomponent in zich dragen worden toegepast.

2. Waarom heeft mijn arts mij niks verteld over het feit dat er een dieet is tegen reumatische artritis/Bechterew/Crohn/of andere auto-immuunziekten?
Artsen krijgen tijdens hun opleiding niet of nauwelijks onderwijs over het belang van voeding bij ziekte en herstel van ziekte. Onderzoek op dit gebied wordt in het algemeen -en commercieel gezien zeker- als ‘minder interessant’ gezien.
Omdat er weinig kans is dat er uit onderzoek naar de invloed van voeding zaken voortvloeien die te patenteren zijn zoals medicijnen waarmee geld te verdienen valt, blijft dit onderzoek vaak wat onderbelicht en is de belangstelling ervoor niet zo groot.
Dat is jammer maar dat is helaas een realiteit. Daarom komt je huisarts waarschijnlijk ook vaak niet veel verder dan adviseren volgens de (overigens tamelijk achterhaalde) schijf van vijf. Door het weinige wél gepubliceerd wetenschappelijk onderzoek op dit gebied en ervaringskennis van patiënten weten we inmiddels beter.

3. Is er wetenschappelijk bewijs voor dit dieet?
Jazeker. Alan Ebringer, een arts-onderzoeker aan Kings College in Londen, is er eigenlijk per ongeluk achter gekomen dat als zijn patiënten met Spondylitis die wat wilden afvallen, op zijn advies een tijdje stopten met het eten van brood, pasta, rijst en fabrieksgebak, niet alleen gewicht kwijt raakten maar ook verlost waren van hun hardnekkige artritispijn.
Later is hij dit met zijn team wetenschappers verder gaan onderzoeken en kwam erachter dat er een verband bestaat tussen het eten van zetmeel, een bacterie genaamd de Klebsiellabacterie en het toenemen van de ontstekingsactiviteiten bij Ankylosing Spondylitis (Bechterew). Andere onderzoeksteams, verspreid over de hele wereld, 17 in totaal, hebben dit onderzoek ook gedaan, met dezelfde uitkomst.
Ebringer heeft indertijd veel Bechterewpatiënten in zijn kliniek geholpen met het ‘London low starch diet”. Helaas moest zijn “experiment” worden stopgezet vanwege te weinig belangstelling vanuit de partijen die onderzoek aan de universiteitskliniek financierden. Hoe dan ook publiceert Ebringer nog steeds over dit onderwerp.

4. Wat mag ik niet meer eten?
Zetmeelrijke producten dus. Dat betekent bijvoorbeeld: geen brood, pasta, rijst, aardappelen, crackers, toast, koekjes, patat en chips. Heel veel bewerkte producten uit de supermarkt kun je ook wel laten staan omdat er vaak bindmiddelen zoals maismeel, rijstmeel, tapiocazetmeel of tarwemeel in zit.
Sommige mensen met reumatische artritis, Bechterew of Crohn reageren ook slecht op zuivel (eigenlijk op de lactose en/of caseïne daarin) en er zijn ook mensen die geen groenten uit de nachtschadefamilie kunnen hebben, zoals tomaat, aubergine of rode peper. Natuurlijk is het ook wijs om producten waar je allergisch op reageert, te laten staan. In ieder geval voor een poosje.

5. Wat eet je dan wel?
Die vraag heb ik zo vaak gehoord. Alsof er niks overblijft als je geen brood of pasta meer eet, terwijl er miljarden mensen op de wereld zijn die nooit brood of pasta eten. In ieder geval niet dagelijks, zoals wij dat doen.
Toch is dit een terechte vraag omdat wij nu eenmaal opgevoed zijn met onder andere het idee dat het eten van brood goed is voor onze groei en gezondheid. Maar wees gerust: ook zonder bammetje tussen de middag kun je prima leven en kom je niks tekort. Ik eet in plaats van brood salades, huisgemaakt brood van noten- of pittenmeel, omelet, soep, gevulde wraps (natuurlijk ook huisgemaakt) groente- of gehaktmuffins en vele andere lekkere dingen.
Recepten voor het bereiden van eten zonder zetmeel en broden zonder graan zijn dankzij de Paleo en low carb stromingen in kookland in overvloed te vinden op internet. Aan inspiratie zul je geen gebrek hebben!
Natuurlijk kun je op deze site ook veel recepten vinden.

6. Waar haal ik mijn koolhydraten vandaan als ik geen brood/pasta/rijst en aardappelen mag eten?
Uit fruit, gedroogd fruit, vezels en massa’s verse groenten. Ook uit noten, honing, bittere chocolade en pitten en zaden. Koolhydraten heb je wel nodig, alleen niet in zulke grote hoeveelheden als je misschien gewend was te nemen. Zo’n 100 tot 150 gram per dag is al voldoende.
Let op: je lichaam heeft wel tijd nodig om te wennen aan minder koolhydraten (suikers). Eet dus wat meer en wat vaker dan gewend was. Maar dan wel in de vorm van vlees, vis, noten, zaden, fruit en groenten, 24 uur gefermenteerde yoghurt en kaas (als je dat kan hebben) of een gekookt eitje.
Het aantal eetmomenten zul je -zeker in het begin- moeten verhogen naar wel zes keer per dag (drie volwaardige maaltijden en drie tussendoor happen).

7. Val je af van dit dieet?
In het begin wel, dat is althans mijn ervaring maar dat loop je later waarschijnlijk een beetje in. Dát is dus ook mijn ervaring. Het gebrek aan koolhydraten ga je als het goed is een beetje compenseren door meer te eten in de vorm van proteïnen, goede vetten als olijfolie en veel groenten en fruit.
Het zetmeelvrij dieet is natuurlijk geen dieet dat als doel heeft veel af te vallen. Maar je kunt er wel wat gewicht door kwijtraken. De kunst is, om het eten van minder of geen zetmeel te compenseren met meer kwalitatief goede proteïnen (vlees, vis) en grote hoeveelheden groente of rauwkost, veel meer dan je gewend was. In groenten zitten veel vezels (koolhydraten die langzaam verteren) en dat geeft je langdurig een vol en voldaan gevoel. Je stoelgang wordt er als het goed is ook beter van.

8. Wat heeft de ziekte van Bechterew te maken met de darmen?
Veel. Alles. Ik verbaas me er zelf soms nog over, maar een rottige staat van je darmen is onlosmakelijk verbonden met een hardnekkige pijn in je rug (en andere plekken). Natuurlijk is er sprake van een genetische belasting als je neigt naar het ontwikkelen van reumatische pijn en ontstekingen maar daar zit een aantal schakels tussen waar wij zelf in kunnen ingrijpen.

Voor wat betreft Bechterew is het handig te onthouden dat: in je darmen bacteriestammen leven waaronder de Klebsiellabacterie. Deze neemt in aantal toe als je veel zetmeelrijke producten eet. De bacterie is in staat de wand van de darm aan te tasten en veroorzaakt wondjes (dat maakt de darmwand kwetsbaar en poreuzer). Het immuunsysteem wil deze bacterie aanvallen en vernietigen. De moleculen in deze bacterie hebben een verdachte gelijkenis met bepaalde moleculen in lichaamseigen weefsel zoals onder andere gewrichten in de rug, het bekken en de ogen. Daarom valt het immuunsysteem niet alleen de Klebsiellabacterie aan, maar ook het gezonde lichaamsweefsel dat op de bacterie lijkt. Ergo: pijn, ontstekingsactiviteit, verkalking, vergroeiing. Bechterew. Balen.

9. Wat is ‘leaky gut’ syndroom?
Het leaky gut syndroom (lekkende darm of poreuze darm) ontstaat wanneer het slijmvlies aan de binnenzijde van het maag-darmstelsel is beschadigd als gevolg van een ontsteking. Het leaky gut syndroom wordt ook wel intestinale hyperpermeabiliteit of intestinale permeabiliteit genoemd. Deze aandoening wordt zelden gediagnosticeerd, hoewel het een vaak voorkomende en een potentieel zeer ernstige aandoening is.
Bij het leaky gut syndroom is het slijmvlies van de darmen meer doorlaatbaar (poreus) dan gewoonlijk, met abnormaal grote ruimten tussen de cellen van de darmwand. Door deze openingen kunnen bacteriën, schimmels, parasieten en hun giffen, onverteerde voedseldeeltjes en afvalstoffen, die gewoonlijk niet in het bloed worden opgenomen, nu wel de bloedbaan bereiken. Hierdoor ontstaat er een zware belasting van het immuunsysteem en de lever.

Mogelijke oorzaken voor het ontstaan van een lekkende darm:

• niet onderkende voedselallergieën of -intoleranties
• overmatige groei van een abnormale darmflora (bacteriën, parasieten, candida, gisten), vaak als gevolg van (langdurig) antibioticagebruik
• onbalans in darmflora
• voedselcontaminatie met schimmels of gisten, parasieten, bacteriën zoals helicobacter pylori, clostridium difficile, klebsiella, citrobacter, pseudomonas etc.
• irritatie van de darmen door regelmatig gebruik van grote hoeveelheden alcohol of cafeïne
• dagelijks gebruik van bewerkte koolhydraten en suikers, zoals koekjes en cake, witmeelproducten als witbrood, tarwebrood of croissants, frisdrank, etc.
• veelvuldig gebruik van non steroid anti-inflammatory drugs (NSAID’s) zoals ibuprofen, diclofenac, aspirine en dergelijke
• gebruik van corticosteroïden, zoals prednison
• het slikken van hormoonpreparaten zoals de anticonceptiepil
• schimmels (mycotoxinen) in granen, pinda’s, of fruit
• bestaande darmaandoeningen en -afwijkingen, zoals coeliakie, glutenintolerantie, lactose-intolerantie
• het dagelijks eten van graan- en gluten bevattende voedingsmiddelen (dat kan heel belastend zijn voor een ieder z’n darmen omdat de moderne graanrassen zo ver zijn veredeld of genetisch gemodificeerd, dat het percentage gluten en lastig verteerbare vormen van zetmeel in de planten flink is gestegen de afgelopen decennia)
• overbelasting van het immuunsysteem door chemotherapie en radiotherapie (bestraling)
• erfelijke belasting en enzym deficiënties
• chronische stress

Verschijnselen die kunnen optreden bij een leaky gut:

• sterke gewichtstoename of -afname
• onverklaarbare spijsverteringsstoornissen zoals diarree of juist verstopping, pijn, pijnlijke opgeblazen buik na het eten, etc.
• allergische reacties
• hoofdpijn en migraine
• darmkrampen, stekende darmen
• chronische vermoeidheid
• spier- en gewrichtspijn
• huiduitslag
• verhoogde vatbaarheid voor infecties
• hunkering naar bepaalde voedingsmiddelen (craving, bijvoorbeeld naar suiker)
• constipatie en andere spijsverteringsklachten
• neurologische verschijnselen, zoals verwardheid, vergeetachtigheid, geïrriteerdheid, black-outs, wazigheid, ‘mistig hoofd’, gevoel van ‘watten’ in het hoofd etc.
• depressie, angstig zijn, somberheid, lusteloosheid
• astma, bronchitis, kortademigheid
• chronische voorhoofdholte ontsteking (sinusitis), chronische verkoudheid

Mogelijke lange termijn gevolgen van een leaky gut:

• verstoring darmflora, overwoekering met ongunstige bacteriën en schimmels, bijv. candida albicans, bij vrouwen vaak hardnekkige vaginale candida-infectie
• ernstige voedselallergieën en voedselintoleranties
• meervoudige overgevoeligheid voor chemische stoffen (bijvoorbeeld voor parfum, schoonmaakmiddelen, haarverf en make-up, shampoo en zeep).
• chronische vermoeidheid
• fibromyalgie
• prikkelbare darm syndroom (PDS, IBS)
• chronische huidaandoeningen (psoriasis, eczeem)
• reumatische aandoeningen
• astma
• auto-immuunziekten zoals Lupus, alopecia, reumatoïde artritis, polymyalgia rheumatica, Bechterew, multiple sclerose, chronisch vermoeidheidssyndroom, het syndroom van Sjogren, vitiligo, schildklierontsteking, vaatontsteking, ziekte van Crohn, colitis ulcerosa, urticaria, diabetes, thyroiditis en de ziekte van Raynaud.
• er bestaan sterke aanwijzingen dat het leaky gut syndroom en ontstekingsprocessen een rol spelen bij het ontstaan van autisme, ADD, ADHD en daaraan verwante gedragsstoornissen, depressie en schizofrenie.
  (Bron: o.a. voedingspraktijk Advance, VIDA en Natasha Campbell McBride – Gut and Psychology Syndrome, Elaine Gottschall – Doorbreek de vicieuze cirkel).

10. Wat is een auto-immuunaandoening?
Auto-immuunziekten ontstaan doordat het immuunsysteem lichaamseigen cellen en stoffen als lichaamsvreemd ziet. Het lichaam gaat dan antistoffen tegen de eigen weefsels vormen. Auto-immuunziekten kunnen worden ingedeeld in orgaanspecifieke en gegeneraliseerde auto-immuunziekten. Bij orgaanspecifieke auto-immuunziekten is één orgaan aangedaan. Bij de ziekte van Hashimoto bijvoorbeeld, wordt de schildklier aangevallen.
De ziekte van Bechterew is een gegeneraliseerde auto-immuunziekte waarbij verschillende lichaamsweefsels door het hele lichaam kunnen worden aangetast. Met name de gewrichten in de rug en nek maar ook de huid, ogen en kleinere gewrichten in handen, voeten en knieën zijn vaak beschadigd. Organen als de nieren maar zelfs ook het hart kunnen zeer te lijden hebben onder deze ziekte.

11. Gaan auto-immuunaandoeningen over?
Hoewel Bechterew en andere auto immuunaandoeningen door middel van een toegepast dieet flink kunnen opknappen en je in het geval van Bechterew een grote vermindering van de stijfheid en de pijn kunt realiseren, kun je je genen niet veranderen en blijf je natuurlijk kwetsbaar. Daarom is het zaak een blijvende verandering in levensstijl te realiseren zodat je je conditie optimaal houdt.
Een nieuwe aanval ligt natuurlijk altijd op de loer. Dus schrik niet als je een terugval hebt. Als het goed is, zijn deze flares minder heftig en van kortere duur. Maar, het is mij in het begin van mijn dieet-tijd al overkomen dat ik dagen en zelfs langere periodes 100% pijnloos en flexibel doorbracht en ik kon op die momenten mijn geluk niet op.
Er zijn -behalve voeding- echter factoren die je evenwicht kunnen verstoren en zo een toename van pijn teweeg kunnen brengen. Nieuwe ontstekinkjes kunnen ontstaan en oude ontstekingshaarden en aangedane gewrichten kunnen wat gaan opspelen. Bijvoorbeeld door een omslag in luchtdruk, bij teveel alcoholgebruik, te weinig rust, verkoudheden, in de hooikoortstijd, te veel stress, emotie of na het tillen van zware spullen of een val. Hou er rekening mee.

12. Is een auto-immuunaandoening hetzelfde als een allergie?
Nee. Je hebt bij Bechterew dan ook geen ‘allergie voor zetmeel’ (al heb ik dit in het begin van mijn dieetavontuur wel eens tegen een ober gezegd omdat ze anders niet begrepen waarom ik spijtig genoeg écht geen frietjes of brood kon eten).

De twee hebben wel wat gemeen. Zowel bij een allergie als bij een auto immuunaandoening draait het om een ontregelde werking van het afweersysteem, waarbij de één hinderlijk ontspoort (allergie) en de ander er nog een schepje bovenop doet (auto immuunaandoening).
Het centrale kenmerk van een auto-immuunziekte is namelijk dat het lichaamsmechanisme, dat normaal gesproken inzet op het voorkomen of herstellen van schade aan het eigen lichaam, een beetje de weg kwijt is, zich vergist in de vijand en per ongeluk juist schade máákt aan eigen gezond lichaamsweefsel.
Bij een allergie begint de narigheid daarentegen bij een stofje of prikkel die niet bij het eigen lichaam hoort en irritatie veroorzaakt aan bijvoorbeeld de huid. Het afweermechanisme probeert in dat geval die lichaamsvreemde stof onschadelijk te maken en laat eigen lichaamsweefsel -wat roodheid, bulten of jeuk daargelaten- verder zoveel mogelijk met rust. Beruchte stoffen die allergische reacties kunnen veroorzaken, zijn huisstofmijt, pinda’s en stuifmeel of pollen.

13. Worden andere kwalen die ik heb misschien ook minder erg door het dieet?
Ja, zeer waarschijnlijk wel. De meeste volgers van dit dieet melden dat ook andere dingen als hooikoorts, eczeem, darm-issues, astmatische klachten en dergelijke, minder heftig zijn geworden of zelfs verdwenen zijn. Dat is ook mijn persoonlijke ervaring.

14. Wat kan ik verwachten als ik aan dit dieet begin?
Dat het niet vanzelf gaat. Dat je echt hiervoor moet gaan en dat dat energie kost die je later als beloning terug zal krijgen. Je zult moeten wennen aan een nieuwe manier van eten. Een nieuwe kijk gaan ontwikkelen op wat nu eigenlijk wél en niet voedingswaarde heeft én je moet zelf gaan koken.
Je kunt dit dieet niet ‘een beetje’ doen of half. Dit dieet is niet voor watjes. Dit dieet is voor echte vrouwen en mannen die het niet meer pikken om met pijn door het leven te gaan.
Dus: Keep Calm And Carry On Eating Starchfree!

15. Ik ben begonnen en ik voel me belabberd, hoe kan dat?
Kan heel goed. Doordat je anders eet -en waarschijnlijk een beetje beter dan voorheen- en je lichaam minder heftig aan het ontsteken gaat, krijgt het de tijd om zich te ontdoen van allerlei rommel. Je bent aan het ontgiften en dat gaat vaak gepaard met vermoeidheid, een gevoel van grieperigheid, hoofdpijn en sjaggerijnigheid. Je ontlasting kan er wat anders uitzien dan normaal, je kunt zelfs even meer pijntjes ervaren die van voorbijgaande aard zijn.

Suikerdipjes.
Zorg dat je genoeg eet. Compenseer je belabberde gevoel en suikerdipjes niet teveel met snel opneembare suikers als druivensuiker of thee met lepels honing erin want dan loop je het risico in een proces van dips en suikerpieken terecht te komen en dat is niet fijn. Weet ik uit ervaring. Ik werd soms ‘s nachts zwetend en paniekerig wakker vanwege een duikerdip, gewoon omdat ik overdag te weinig substantieels (lees proteïnen) had gegeten. Nu moet ik er wel bij vertellen dat ik heel mijn leven last heb gehad van momenten waarop ik een te lage bloedsuiker had.
Je kunt dit oplossen: neem desnoods voor het slapen gaan nog een huisgemaakte cracker met iets hartigs erop of een bakje yoghurt met rozijnen en amandelen erin en leg wat te eten naast je bed voor ‘noodgevallen’ (een klein zakje studentenhaver bijvoorbeeld). Gelukkig gaat zo’n periode van gewenning ook weer over. Je lichaam is gewoon op zoek naar een nieuwe balans. En je lichaam moet ook ‘leren’ dat het niet om de twee tot vier uur een lading graanproducten te verwerken krijgt.

16. Ik ben begonnen en ik voel me fantastisch, hoe is het mogelijk?!
Het is mogelijk. Ik kon het ook bijna niet geloven toen ik een paar dagen nadat ik was begonnen met het dieet, opeens verlost was van die eeuwige stijfheid. Ik dacht dat het toeval was. Toen ook de pijn langzaam begon weg te ebben, kon ik niet anders dan concluderen dat er iets écht aan het veranderen was door dit dieet.

17. Moet ik mijn hele leven dit dieet volgen?
In het kort: Yep. Sort of. Bechterew gaat nooit ‘over’. Een auto-immuunaandoening gaat nooit ‘over’. Je maakt het door middel van het dieet beheersbaar.
Iets genuanceerder; er zijn mensen die al langer met dit dieet bezig zijn, die melden dat ze inmiddels helemaal geen last meer ervaren van hun Bechterew. Sterker nog, hun conditie is zo goed en hun darmwand is zodanig geheeld dat het mogelijk is voor hen om af en toe een maaltijd met zetmeel (kidneybonen, een gepofte aardappel) te eten zonder meteen een klap terug te krijgen.
Ik heb zelf ook gemerkt dat, als ik me goed voel, ik nu best zo af en toe wat minder streng kan zijn. Ik eet merkwaardig genoeg ook al een aardig tijdje quinoa zonder problemen, maar ook rijpe bananen, bakbananen en sinds een tijdje zoete aardappel. En ik kan alle soorten kaas eten en roomboter. Let wel: het is wel zaak om nooit meer granen (als in brood en ontbijtgranen) te eten. Graan is gras en gras is gemaakt voor voor koeien.
Van een paar dagen achter elkaar suiker bevattende dingen eten krijg ik meestal spijt, omdat mijn vingers ervan gaan ontsteken en ook ‘redelijk onschuldig’ lijkende pseudogranen als boekweit of rijst zijn een risico.

Als je een flinke periode pijnloos bent geweest kun je je eigen zetmeeltolerantielevel gaan testen en kijken wat je wel (of helemaal niet) aankunt. Maar doe dat in een overzichtelijk en rustig tempo en niet als je je al slecht voelt. Eén ding tegelijk.
Reken erop dat je echt wel in termijnen van een paar jaar moet denken en eerst een flinke tijd pijnvrij moet zijn geweest wil je met succes met zetmeelrijkere voeding kunnen gaan experimenteren. Bij sommigen blijft het echter een no go area!

18. Gaat alle pijn en stijfheid weg?
Hopelijk wel. Waarschijnlijk word je verlost van de meest invaliderende pijnen. De stijfheid verminderd meestal snel. Toch kan jouw lichaam zo beschadigd zijn doordat je langdurig (jaren) ongediagnosticeerd hebt rondgelopen, dat er altijd restpijn zal overblijven. Die zal echter heel waarschijnlijk veel beter te behappen zijn dan voordat je met het dieet startte, omdat je soepeler gaat worden en meer energie zult overhouden.
Ik heb de indruk dat de mensen die zich in het begin rigoureus en met volle overtuiging heel strikt aan het dieet hebben gehouden, later veel betere resultaten hebben.

19. Krijg je nog wel eens een aanval ondanks het dieet?
Ja. Maar deze duren korter en zijn minder heftig. Meestal krijg ik een aanval als ik een tijdje wat slordiger ben geweest met mijn dieet. Als ik veel uit eten ben geweest bijvoorbeeld. Je hebt immers niet altijd de controle over wat er in je eten wordt gegooid. Soms heb ik gewoon heel stom stiekem wat te vaak frietjes van mijn partners bord gepikt – niets menselijks is mij vreemd – eigen schuld dus.
De laatste tijd kom ik erachter dat heftige emotie of stress ook een enorme impact hebben om mijn pijnbeleving. En dan speelt te weinig slaap, een verkoudheidje of naderend onweer, regen of een hittegolf (snelle luchtdrukverandering) ook nog een enorme rol. Soms zonder dat je het doorhebt.

20. Waar koop ik alles?
Groente en fruit gewoon bij de supermarkt of op de markt. Vis kopen we eigenlijk altijd op de markt. Vlees kochten wij meestal bij Albert Heijn of bij de Turkse slager maar sinds kort zijn wij ook klant van http://www.koopeenkoe.nl/
en ook van http://www.sameneenkoekopen.nl/
Het vlees van genoemde sites is biologisch en per persoon niet duurder en soms zelfs goedkoper dan dat je in de winkel kwijt zou zijn.

De voorraden meel koop ik over het algemeen op internet. Daar kun je grotere verpakkingen krijgen en dat is relatief goedkoper dan in de winkel. Let wel: helaas is gezonder eten in sommige gevallen toch wat duurder. Een goede kwaliteit amandelmeel bijvoorbeeld is overal erg prijzig. Je zou ook kokosmeel kunnen uitproberen. Al kun je amandelmeel in je recepten niet één op één vervangen door kokosmeel. Je hebt er namelijk veel minder van nodig en het slurpt veel vocht op.

Ik koop meel zelf het liefst bij Pit&Pit.
https://www.pit-pit.com/amandelmeel.html
https://www.pit-pit.com/kokosmeel.html
Voor blond lijnzaad, zonnebloempitten en pompoenpitten ga ik meestal naar Holland&Barrett (voorheen de Tuinen)  http://www.hollandandbarrett.nl/

21. Moet ik persé biologisch eten?
Nee. Als je eet wat je oma zou herkennen als voedsel kom je al een heel eind zeg ik altijd. Het is echter wel zo dat als je de kans hebt en je kunt het je veroorloven, je bij voorkeur organisch of biologisch koopt. Vooral als je veel sapjes maakt, is het aan te bevelen om biologisch fruit en groente te gebruiken. Ook eieren en vlees heb ik het liefst biologisch.
Het is niet altijd nodig om helemaal bio te gaan; sommige groente- en fruitproducten kun je prima niet-bio kopen omdat ze met weinig pesticiden worden geteeld. Er gaan lijstjes rond op internet van producten die je beter niet of juist wel organisch zou moeten kopen. Hier en daar wisselen die lijstjes wat qua samenstelling maar bepaalde producten komen toch elke keer terug. Misschien heb je er wat aan. Check internet op: ‘dirty dozen’ en ‘clean fifteen’ of kijk hier: http://www.rebootwithjoe.com/joes-journal-day-19-do-i-need-organic/

Hier is een lijstje van de meest met pesticiden vervuilde producten, die je zeker beter bio of organisch kunt kopen, de zogeheten ‘Dirty dozen‘:
Appels
Selderij
Cherrytomaten
Komkommers
Druiven
Nectarines
Perziken
(aardappelen, maar die eet je toch niet)
Spinazie
Aardbeien
Blauwe bessen/bosbessen
Paprika’s

En sperziebonen en groene bladkool (kale) zijn hard op weg ook in deze lijst te belanden.

Hieronder het lijstje van fruit en groente die niet zo vreselijk bespoten worden en die je dus ‘gewoon’ kunt kopen.

Clean fifteen:

Avocado’s
Uien
((Mais), mag je toch niet eten)
Mango’s
Papaja
Ananas
Aubergine
Bloemkool
Broccoli
Asperges
Kiwi
Kool
Watermeloen
Grapefruit
Zoete aardappel (deze kun je proberen als je een tijd klachtenvrij bent).

22. Kan ik echt niks kant en klaar kopen?
Jawel. Maar heel weinig. Het meeste moet je toch echt zelf klaarmaken.
Naar de snackbar kun je ook al niet meer. Tussendoortjes neem ik dus meestal zelf mee in een klein tupperwarebakje (gevuld met zoute amandelen, blokjes oude kaas, snacktomaatjes en rozijnen). Dat nam ik in het begin ook altijd mee wanneer ik naar een verjaardag ging en niet zeker wist of er iets veiligs voor mij te knabbelen zou zijn. Misschien interpreteren mensen waar je op bezoek gaat dit als onbeleefd maar dat is dan heel jammer voor ze; jouw gezondheid is belangrijker.
Ik koop zetmeelvrije zoete repen bij Holland&Barrett of Appie en gooi er altijd een paar in mijn tas (repen van nākd, http://www.ah.nl/zoeken?rq=nakd ). Je kunt zakjes studentenhaver kopen, ongebrande noten, gedroogd fruit en sinds kort ook groentechips. Tabletten pure donkere chocola (min. 70% cacao) is misschien even wennen maar lekker bij de thee. Lidl en Aldi verkopen dit soort chocoladetabletten voor een fijne prijs. Appie heeft Cote d’Or fin 86% noir brut tabletten.
Er komen gelukkig steeds meer juicebars in de steden waar je lekkere groente- fruitsappen en smoothies kunt bestellen. Ik kom nooit voorbij een viskraam zonder een haring met uitjes te hebben gekocht, of een paling, of een makreel en een zure bom natuurlijk. Een ijsje op zijn tijd moet ook kunnen, maar eet het hoorntje dan niet en neem bij voorkeur sorbetijs.

Kant en klaar kopen wij verder: ketchup van Heinz met minder suiker en ‘Belze majoneis’ mayonaise van Ton (bij de Jumbo), Dijon mosterd, tamarisaus en ketjap manis (van het merk Yakso, zonder tarwezetmeel), zure augurken in pot, Puurmoes (appelmoes zonder suiker) van Hak, pakken geitenmelk bij de AH, geitenkaas, oude Hollandse kaas en geitensmeerkaas op de markt.
Bij de Turkse (of Surinaamse) winkel kopen we gepelde amandelen, kousenbanden, kruiden en specerijen en verse munt voor muntthee en andere verse kruiden. Ik koop altijd koudgeslagen honing (met de nuttige enzymen er nog in) van het merk Bountiful.

23. Mag ik koffie drinken?
Tuurlijk. Wat is het leven zonder een bakje koffie op zijn tijd! Probeer de hoeveelheid echter te beperken tot maximaal 2-3 koppen per dag. Vervang je koffiemoment in de middag en avond eens door een theemoment. Ik drink zelf alleen ‘s morgens 1-2 kopjes koffie anders slaap ik niet goed. Bij dagelijks meer koffie krijg ik na een tijdje een gevoel van irritatie in mijn maag en darmen. En ik ga me onrustig voelen. Dus ik houd het bij 1 of 2 en dat bevalt nog steeds prima.

24. Mag ik alcohol drinken?
Ja. Bij voorkeur droge wijn. Rood of wit maakt niet uit. Wijn komt van gefermenteerde druiven en dat is fijn. Beperk het gebruik van sterke drank. Drink weinig of geen bier. Meestal levert bier problemen op. Ik drink geen bier meer.
Drink niet meer dan 1 à 2 glazen per dag en probeer een aantal (2 of meer) dagen per week niet te drinken. Las af en toe een week of langere periode in waarbij je helemaal niet drinkt om je lichaam te laten ‘bijkomen’ en ontgiften.
Sommige mensen met een auto immuunaandoening hebben zodanig veel last van alcohol dat ze er beter mee kunnen stoppen. Je conditie, je geheugen, je humeur en je huid zullen je sowieso dankbaar zijn als je weinig tot geen alcohol drinkt.

25. Kan ik blijven roken?
Wat denk je zelf? Roken is zó jaren negentig. Behalve het feit dat je als auto immuunpatiënt al veel meer kans maakt op hart- en vooral vaataandoeningen, is het natuurlijk niet zo handig om je gezondheid te corrumperen door te blijven roken. Probeer te stoppen en als dat niet lukt, vraag er dan hulp bij.

26. Help ik kan niet koken, hoe ga ik dit dan doen?
Ach, toen ik nog studeerde, waren er zoveel huisgenoten die niet konden koken en toch zijn ze niet verhongerd. Natuurlijk gingen er veel eten bij studiegenoten, in de mensa en bij de Burger King, maar na een paar jaar word je dat – geloof mij – toch een beetje spuugzat. Bovendien wil je ook niet elke keer een smoesje hoeven verzinnen om bij je ouders of buren te kunnen aanschuiven.
Dus wat doe je; je kijkt op internet, in kookbladen, je koopt een do-able uitziend kookboek en gaat koken volgens de daarin aangegeven stappen. De eerste paar keer mislukt het misschien, maar je kunt altijd nog een ei bakken. Als je zelfs dat niet kunt, is er geen hoop voor je. Sorry.

Maar als je wel kunt koken, of het na een poosje hebt geleerd, zul je merken dat je er wat tijd en energie in moet stoppen. Niet zozeer in het koken zelf maar in de voorbereidingen. Je kunt weinig kant en klaar kopen, dus je moet het wel allemaal zelf doen: plannen, shoppen, groente wassen, snijden, koken en bakken.
Plan je boodschappen en je maaltijden. Maak lijstjes. Probeer vooruit te koken in het weekeind, maak meer gebruik van de vriezer, zit wat minder achter je pc en poets wat minder vaak je ramen of de auto. Dan hou je tijd over om ‘s avonds nog even een zetmeelvrij brood te bakken of een heerlijke taart. Dit is geen dieet voor een poosje, maar een verandering in je manier van leven om te gezondheid terug te winnen. Dus neem het serieus! Maar probeer er ook van te genieten, dat je iets goeds voor jezelf aan het doen bent. Die tijd waarin je aan het kokkerellen bent, dat is jij-tijd!

27. Mijn budget is beperkt, kan ik me gezonder eten dan wel veroorloven?
Zeker wel. Gezonder eten lijkt duurder, soms zijn gezonde producten ook duurder maar door de juiste keuzes te maken en slim in te kopen kun je een heel eind komen.
Koop geen één persoonsverpakkingen want die zijn altijd duurder. Koop aanbiedingen, koop meer tegelijk en vries een gedeelte in. Kook voor meer personen/voor meer dagen want dat is uiteindelijk goedkoper. Gooi restjes niet weg die de dag erna nog als lunch kunnen dienen. Hou aanbiedingen in de gaten. Koop op de markt of bij Lidl en Aldi, Jumbo of Dirks. Koop voorraadverpakkingen via internet.
Je hebt geen dure ‘superfoods’, duur exotisch fruit of een omschakeling naar volledig biologisch nodig om dit dieet te laten slagen. Eet gewoon goed gevarieerd, gezond en zetmeelvrij en dingen die herkenbaar zijn als voeding.
Voor tips: http://spaarcentje.blogspot.nl/

28. Hoe lang sta je dan wel niet in de keuken?
Goed voor jezelf zorgen kost wat denkwerk, een beetje planning en wat tijd. Misschien meer dan je gewend was. Misschien heb je nooit eerder zoveel aandacht aan je eigen welzijn besteed en lijkt dit ‘een hele onderneming’ omdat het vreemd is om goed voor je lichaam te zorgen.
Ik zeg altijd maar: “Wachten in de wachtkamer van een ziekenhuis duurt vaak langer dan het koken van een goede maaltijd”. En geloof mij; ik heb vele uren doorgebracht in het ziekenhuis. Sinds ik succes heb met mijn dieet heb ik dokters- apotheek- en fysiobezoek tot het minimum weten te beperken. En goh, wat levert dat een zee van tijd op zeg.
Plan je boodschappen en je maaltijden. Maak lijstjes. Probeer vooruit te koken in het weekeind, maak meer gebruik van de vriezer, zit wat minder achter je pc en poets wat minder vaak je ramen of de auto. Dan hou je tijd over om ‘s avonds nog even een zetmeelvrij brood te bakken of een heerlijke taart. Dit is geen dieet voor een poosje, maar een verandering in je manier van leven om je gezondheid terug te winnen. Dus neem het serieus! Maar probeer er ook van te genieten, dat je iets goeds voor jezelf aan het doen bent. Die tijd waarin je aan het kokkerellen bent, dat is jij-tijd!
Overigens is het avondeten niet zo’n probleem. Denk aan ‘aardappels, groenten, vlees’ en vervang dat door ‘groenten, groenten, vlees’. Voila! Het zijn je ontbijt en je lunch die je creativiteit en tijd vragen, zeker als je je lunch gewend bent te eten in de bedrijfskantine.
Op een gegeven moment is het heel normaal geworden.

29. Kun je nog wel uit eten?
Ja, dat kan. Zeker omdat veel moderne chefs zich zijn gaan verdiepen in ‘pure voeding’, ‘vergeten groenten’ en ‘huisgemaakt’, ‘echtheid’ en ‘gezond’ zeer in de mode zijn, is de kans groter dat je goed uit de voeten kunt met wat de kaart biedt.
Wat ik zelf wel eens doe, is vragen of ik in plaats van aardappelpuree of een ander zetmeelhoudend bijgerecht, wat meer groenten of een salade als bijgerecht kan krijgen. Bij een klantgericht restaurant kan dat meestal wel. Het is me wel eens overkomen dat de chef uit de keuken kwam hollen en met ons aan tafel een praatje kwam maken over het hoe en waarom van mijn dieet. Erg leuk was dat.

30. Hoe doe je dat als je bij andere mensen gaat eten? Of op vakantie?
Bij anderen gaan eten is een uitdaging; zowel voor de gastheer of gastvrouw als voor jouzelf. Zij voelen zich ongemakkelijk omdat ze geen idee hebben hoe ze een maaltijd zetmeelvrij moeten maken en jij voelt je ongemakkelijk omdat je niet als een zeikerd wilt overkomen.
Neem van tevoren even contact op en vraag of het een probleem is dat je geen brood, aardappelen, rijst en pasta mag hebben. Zeg dat je in plaats daarvan ook blij wordt van veel groenten. Bied desnoods aan om zelf een bijgerecht voor te bereiden en mee te nemen. Of bied aan om mee te helpen koken, wissel recepten uit, of doe en suggestie voor een zetmeelvrije maaltijd.
Als je het helemaal niet ziet zitten om bij een ander te gaan eten omdat je je net lekker in je vel voelt en geen zin hebt in weer een flare, zeg het dan gewoon af. Dat heb ik ook meermalen gedaan. Het kan niet zo zijn dat wat bedoeld is als een gezellig avondje, voor jou eindigt in een terugval van enkele dagen of zelfs weken.
Wat je natuurlijk ook kunt doen, is mensen voor een etentje bij jou thuis uitnodigen om te laten zien dat zetmeelvrij eten helemaal geen straf hoeft te zijn. Je kunt recepten op deze site vinden en veel recepten van Jamie Oliver en Nigella Lawson plus de vele low carb recepten op internet lenen zich – soms met een kleine aanpassing- prima voor een gezellig etentje met vrienden.

Eerst vond ik dat maar moeilijk; dieet en vakantie. Inmiddels zijn we zo vaak geweest dat het geen probleem is. Natuurlijk; het vergt wat voorbereiding maar als je wat broodjes en crackers op voorraad bakt en een appartement of huis met keukentje of kitchenette boekt, kun je alle kanten op.
Ik ga graag naar Frankrijk en daar zag ik in de supermarkten, dat ook daar de ‘gezond eten’ hype is doorgedrongen. De schappen lagen er vol met ongebrande noten en zaden, amandelmeel, heerlijk bio fruit, veel mooie sla, onbewerkt vlees en vis en dingen die ik hier niet eens op internet had gevonden. Zoals potten cichorei (‘oorlogkoffie’) zonder tarwe erin. En biologische schapen- en geitenyoghurt zonder rommel erin.

31. Kun je dit dieet doen als je vegetarisch of veganistisch bent?
Ja, maar dat wordt wel lastig denk ik. Zelfs voor vegetariërs die volop groenten en proteïnen eten, zijn er redenen om toch te overwegen af en toe weer vlees en vis op het menu te zetten. Sommige bouwstoffen laten zich makkelijker opnemen uit dierlijke producten als vlees, zelfgemaakte bouillon van schenkel, vis en eieren dan uit plantaardige bronnen. Het is begrijpelijk dat mensen vanuit sterke ethische of milieu overwegingen geen vlees of vis eten maar of dat op de lange duur gezondheidsvoordelen oplevert, valt te betwijfelen.

Er zijn aanwijzingen dat een vegetarische leefstijl juist kan leiden tot problemen op langere termijn. Dat komt omdat mensen die op latere leeftijd vegetariërs worden, stoppen met vlees eten maar vaak doorgaan met het eten van bewerkte voedingsproducten uit de voedingsindustrie. Ze proppen zich vol met graanproducten, eten veel te weinig groenten en fruit en bronnen van proteïne en krijgen daardoor een gebrek aan voedingsmiddelen met een compleet en makkelijk opneembaar proteïnen- en aminozurencomplex.
Dat kan uiteindelijk leiden tot een serieus gebrek aan essentiële vetten, eiwitten, vitaminen (met name B12), mineralen en anti oxidanten. Vegetariërs compenseren de afwezigheid van vlees in hun eetpatroon vaak met meer brood, bonen en linzenburgers maar dat kun je nu juist met dit dieet niet eten. Hence the problem.

Ik ben ervan overtuigd dat een zetmeelarm, beperkt koolhydraat- en Paleo-georienteerd dieet het beste is bij het bestrijden van een auto immuunaandoening. Zolang je zorgt dat je dieet grotendeels gebaseerd is op groente, vers fruit, noten en zaden, kwaliteitsyoghurt en kaas aangevuld met af en toe wat biologisch vlees, orgaanvlees, gevogelte en/of vis.

Lees voor een aardige beschouwing van dit onderwerp eens het boek van Terry Wahls -zelf voorheen een vegetariër- “the Wahls Protocol” en dan met name hoofdstuk 6. Terry Wahls is arts, kreeg een ernstige vorm van MS en heeft zichzelf weer ‘up and running’ gekregen met haar Wahls’ Paleo dieet.

32. Is dit dieet nou hetzelfde als Paleo eten?
Mijn dieet heeft veel overeenkomsten met Paleo eten. Omdat Paleo-eters geen graanproducten gebruiken, eten ze sowieso ook veel minder zetmeel. Ook is geraffineerde suiker taboe bij Paleo en ik probeer dat ook zoveel mogelijk te vervangen door koudgeslagen honing en ahornsiroop.
Bij het Paleo dieet eet je wat de jager/verzamelaar volkeren zouden eten: onbewerkte producten die je in je omgeving zou kunnen verzamelen, dus: vis, vlees, eieren, zaden, pitten, noten, fruit, kruiden, paddenstoelen en groente. Die zaken zitten ook in mij repertoire maar ik sta mezelf toe af en toe ook oude Hollandse kaas, Franse kaas en bijna dagelijks 24 uur gefermenteerde geitenyoghurt te gebruiken. En zuivel, dat eten ze dan bij Paleo weer niet (hoewel de meningen over wat nou wel en niet Paleo-verantwoord is, nogal eens uiteen lopen).

33. Gebruik jij supplementen?
Ja. Het is raadzaam een paar keer per week een goede multi te slikken waar jodium in zit (van een kwalitatief goed merk zoals Solgar of AOV, of Orthica) of een supplement te nemen met alleen jodium. Omdat je geen brood meer eet, krijg je minder jodium binnen en dat heb je wél nodig.
Als je geen supplement hiervoor wilt slikken, eet dan geregeld zeevis, eieren, zeewiersalade, of nori (of sushi, maar dan wel zonder rijst!) en gebruik zeezout aangevuld met jodium.

Veel mensen met een auto-immuunziekte nemen slechter voedingsstoffen op. Een vitamine B tekort, vooral B12 komt nogal eens voor.
Ook vitamine D kan aan de lage kant zijn. Wij hebben niet vaak volop zon in Nederland en smeren ons in de zomer van top tot teen in met een zonnebrandmiddel waardoor de huid weliswaar niet verbrand, maar ook geen D kan aanmaken. Boven een bepaalde leeftijd (50 jr) maakt je huid sowieso minder goed vitamine D aan.
Vitamine D is ontstekingswerend en daarom is het belangrijk dat op peil te houden. Af en toe onbeschermd in de zon zitten, zo’n 5 tot 10 minuutjes max. om je D op te krikken kan geen kwaad. Een supplement ook niet. Ik gebruik zelf in de wintermaanden D3 druppels.

Er zijn supplementen die een ontstekingsremmende werking hebben volgens de beschrijving op de verpakking. Er zijn reumapatiënten die duivelsklauwcapsules slikken, gembercapsules of hoge doseringen (enkele grammen) vitamine C.
Mijn ervaring met dat soort supplementen is niet zo groot dus ik kan er niks over melden. Ik heb wel eens curcumacapsules geslikt. Die zonder peperine erbij (van het Kruidvat) deden niks. Capsules van Solgar (mét peperine erin) deden wel iets maar het resultaat was minder goed dan met de curcumathee (golden milk) die ik zelf maak (recept op deze site).

Het is geen must om supplementen te slikken als je zeer gezond, volwaardig, zetmeelarm en zeer gevarieerd eet. Maar dat lukt niet altijd. Supplementen kunnen ondersteuning bieden. Als je ze wilt gebruiken, koop dan een betrouwbaar merk dat goed wordt opgenomen (Solgar, AOV, Orthica, Now, Bonusan, Biovitaal) en check altijd als je een nieuw potje koopt, of ze de samenstelling hebben veranderd en of er geen troep of zetmeel in zit. Overdrijf niet met supplementen en vitaminen want ze kunnen een zeer krachtige werking hebben en je kunt er ook last van krijgen. Let er vooral op dat het gehalte aan vitamine B6 in je supplement NIET de dagelijks aanbevolen hoeveelheid overschrijdt want hiervan kun je neurologische klachten ontwikkelen.

Mijn huidige combi vitaminen is deze: vitamine C 1000 mg met bioflavonoiden van Holland&Barrett, een natuurlijke multi van Power Supplements, D3 druppels van Solgar of van Vitaminstore huismerk, co enzym Q10 van Holland&Barret, magnesiumcitraat van de apotheek en een goede kwaliteit gezuiverde visolie (omega3) van de apotheek (merk: Nutrivian).
Ik heb een tijdje een actief B-complex (methyl B’s) geprobeerd maar daar laaiden mijn ontstekingen juist enorm van op. Beviel helemaal niet. Op dit moment gebruik ik 3 x per week een half smelttabletje B12 in de vorm van adenosylcobalamine van het merk Vitakruid. Dat is een actieve vorm van B12 die niet meer hoeft te worden omgezet. Deze kan ik wel hebben.

Verder concentreer ik me op ‘real food’, dus voeding met een rijke voedingswaarde aangevuld met groentesapjes en smoothies en gefermenteerde producten als yoghurt, kefir of gefermenteerde groenten voor de pre- en probiotica (kimchi).

Bij actieve ontstekingen maak ik curcumathee en verse gemberthee en drink ik greenjuice. Helpt altijd.

Dieetvragen

De laatste tijd krijg ik nogal eens de vraag of bananen geschikt zijn om te eten bij het Bechterewdieet. Bij het ‘IBS low starch diet’ van Carol Sinclair wordt het eten van bananen simpelweg afgeraden en bij het ‘Specifieke Koolhydratendieet’ wordt rijpe fijngeprakte banaan als een van de eerste vruchten aangeraden om te proberen.

Wat moet je met deze informatie als je net begint met een zetmeelarm dieet en erop moet letten dat je makkelijk verteerbare koolhydraten tot je neemt? Ik zal je zeggen hoe ik het zelf heb aangepakt. De eerste twee jaar heb ik geen banaan gebruikt maar at ik ander fruit in de vorm van bramen, aardbeien, bessen en meloen en daarnaast biologische appels.
Pas toen ik meer durfde te experimenteren ging ik weer eens een gerechtje maken met zeer rijpe bananen. Ik denk dat ik er ijs mee heb gemaakt of zoiets, ik weet het niet meer. Bananenbrood werd toen ook snel een hit hier in huis. Hoe dan ook, ik merkte dat ik geen extra pijn ervaarde in de dagen na het nuttigen van zo’n gele rakker. Wel zorgde ik ervoor nooit onrijpe of net aan geel geworden bananen te gebruiken. Ik nam altijd die met een bruin gespikkelde schil of liet ze nog wat verder door rijpen tot ze bijna helemaal bruin kleurden.

Bananen worden geplukt als ze nog groen zijn, gaan vervolgens in gekoelde containers en koelcellen en belanden vaak nog onrijp in de schappen van jouw supermarkt. Onrijp bevat fruit nog onwijs veel zetmeel. Fruit rijpt op de fruitschaal verder doordat het ethyleen aanmaakt. Dit is een gas dat het fruit zelf maakt en dat het rijpingsproces bevordert.
Als je bananen bij ander fruit legt, zorgt ook het ethyleen van dat andere fruit ervoor dat de bananen gaan rijpen. Dan kan het snel gaan. Leg daarom bananen niet bij ander fruit als je niet wilt dat de bananen extra snel rijp worden. En omgekeerd geldt het natuurlijk ook: wil je dat de bananen extra snel rijpen, leg ze dan juist wél bij het andere fruit.

Als je ze lekker laat liggen, rijpen ze nog een tijdje door tot ze van die mooie sproetjes krijgen en dan zijn ze interessant voor ons. Het zetmeel in de vrucht is dan voor het merendeel omgezet in fruitsuikers en dat maakt de vrucht makkelijker verteerbaar.
En ze zijn fijn om mee te werken. Je kunt er veel mee. Mits je ze kunt verdragen natuurlijk. Ik gebruik ze af en toe in smoothies, ijs, in cake, koekjes en broodrecepten. Dus als je twijfelt over bananen vanwege het zetmeel; zorg dat je een flinke tijd klachtenvrij bent geweest en probeer dan eens voorzichtig een banaantje. Zo gerijpt moeten ze er minimaal uit zien:

Makkelijke visschotel

Dit is een lekker en makkelijk gerechtje voor doordeweeks. Hoewel het in het weekeind ook helemaal niet misstaat om iemand een bordje met deze visschotel voor te zetten.

(Voor 2-4 pers. Oven op 200 graden))

Je hebt nodig:
een ovenschaal

2-4 stukken kabeljauw of andere witte vis (koolvis kan ook)
een grote of 2 kleine venkelknollen
een winterwortel of 2 penen
1 grote of 2 kleine preitjes
een ui
2-3 teentjes knoflook
2 blikken gepelde tomaten in stukjes
eetlepel Italiaanse kruiden (oregano, basilicum, tijm, rozemarijn etc)
peper en zout

Zorg dat de vis ontdooid is. Besprenkel de vis met een beetje olie of smeer in met boter en bestrooi deze met peper en zout.
Was en snijd de venkel in stukken (niet te klein)
Was en snijd de wortel en de prei in schijfjes en de ui in stukjes.

Roerbak de groenten met de knoflook en de kruiden gedurende vijf minuten in een scheutje olijfolie. Schep de groenten in de schaal. Leg daarop of daartussen de stukken vis. Schenk de gepelde tomaten over het geheel en zet de schotel gedurende 30 minuten in de oven.

Smakelijk!

Ongefilterde appelazijn

Appelazijn is gemaakt van appels, meer precies van gefermenteerd appelsap. Door stukken appels te laten fermenteren, krijg je appelcider waar een klein beetje natuurlijke alcohol in zit. Laat je dit nog een keer fermenteren, dan ontstaat appelazijn.
Misschien ken je de veel verkochte flessen appelazijn van het merk Bragg. Dit is een ongefilterde appelazijn. Zelf zeggen ze ‘with the mother in it’. Dat duidt op het troebele goedje onderin de fles dat ontstaat tijdens het natuurlijke fermentatieproces waarbij kleine vlokjes neerslaan op de bodem. Net als de droesem die je wel eens bij wijn onderin de fles kunt aantreffen. De droesem van appelazijn bevat enzymen, darmvriendelijke bacteriën en vitamines.
Er is ook heldere appelazijn op de markt. Deze is gefilterd en dus ontdaan van de droesem en vaak bewerkt. Deze is prima voor in de salade maar de geweldige gezondheidsvoordelen van appelazijn krijg je alleen bij het gebruik van biologische, onverhitte, ongefilterde en onbewerkte azijn. Daarom geef ik de voorkeur aan de troebele appelazijn. Je kunt het voor duizend en één dingen gebruiken.

Appelazijn smaakt erg zuur en je moet het dan ook niet zomaar onverdund gebruiken. Als je het wilt drinken is één theelepel in een glas water prima om mee te beginnen. Drink het met een rietje want het zuur van de azijn kan het glazuur van je tanden aantasten. Of spoel in ieder geval na het drinken je mond met gewoon kraanwater. Zo zuur als het smaakt, zo basisch is de werking van appelazijn uiteindelijk in het lichaam. Het werkt daarom ontstekingsremmend en ontgiftend. Er zijn mensen met reuma en artrose die zweren bij het dagelijks drinken van appelazijn.

Appelazijn tegen Bechterew.
Het schijnt dat appelazijn al duizenden jaren bekend staat als een effectief middel tegen reumaklachten. Hoe werkt dat dan precies? Gebrek aan bepaalde mineralen in het lichaam kan pijn en stijfheid verergeren. Omdat troebele appelazijn onder andere calcium, magnesium, potassium en fosfor bevat, helpt het je lichaam tekorten aan te vullen en je botten te versterken. Appelazijn bevat verder antioxidanten die schade aan de cellen door de ontstekingen kunnen voorkomen. Het is rijk aan enzymen, bacteriën en zuren die een goede darmwerking en dus een goede spijsvertering kunnen bevorderen en dat is -zoals we inmiddels weten- bij Bechterew ontzettend belangrijk.
Artritispijn wordt deels veroorzaakt door afvalstoffen die hier en daar in het lichaam achterblijven. Deze worden door de pectine en de zuren in azijn beter afgebroken en afgevoerd. Ook de zuurkristallen die pijnlijke afzettingen kunnen vormen op gewrichten worden afgebroken (vooral bij jicht is dat een probleem). Als appelazijn in het lichaam is opgenomen en is verwerkt, is het alkalisch (of basisch). Dat helpt om een betere balans in je lichaam te krijgen en leidt uiteindelijk tot minder ontstekingsreacties.

Begin met één keer per dag een theelepel in een glas lauw of koud water. Sommige mensen doen er wat (rauwe) honing bij voor de smaak. Biologische rauwe honing heeft zeker ook gezondheidsvoordelen dus dat is een goede combi. Drink het met een rietje en/of spoel je mond erna. Bragg adviseert 1 tot 2 theelepels azijn in een glas water, maximaal 3 glazen per dag.
Bouw het rustig op. Niet iedereen is hetzelfde en niet iedereen kan het (meteen) goed verdragen. Als je te hard van stapel loopt kun je te maken krijgen met onrustige darmen, je wat duizelig voelen omdat het de bloeddruk verlaagt, of hartkloppingen krijgen. Sommige mensen ervaren alleen maar voordelen. Probeer het. Als het niet bevalt, stop je gewoon.

Deze dame met de ziekte van Bechterew beschrijft haar positieve ervaringen met het drinken van water met appelazijn. https://helloasphyxia.wordpress.com/2015/09/18/natural-treatment-for-ankylosing-spondylitis-and-inflammatory-arthritis/

Er is een enorme lijst van aandoeningen waarbij men claimt dat appelazijn kan helpen:
*bij hoge bloeddruk
*bij maag en darmklachten en refluxklachten
*bij eczeem
*bij rosacea
*bij voetschimmel
*bij diabetes
*bij hoog cholesterol
*bij blaasontstekingen
*bij sinusinfecties en nog veel meer…

Appelazijn helpt ook bij acne. Niet alleen het drinken van water met appelazijn maar ook het gebruik van verdunde appelazijn op je gezicht kan helpen bij acne en puistjes. Voor de jongste hier in huis, die kampt met een vrij onrustige huid met acneplekken maak ik de volgende huidreiniger. Hij vindt dat het goed helpt.

Huisgemaakte cleanser bij acne:
1 deel ongefilterde appelazijn
1 deel rozenwater (bijvoorbeeld van Jacob Hooy)
2 delen gedestilleerd water

Neem een schoon glazen flesje, bij voorkeur donker (bruin of groen) glas met een plastic dop, was het goed uit of stop het in de vaatwasser. Meng bovengenoemde ingrediënten in een schenkbeker en giet het over in het flesje. ‘s Avonds na het wassen van je gezicht doe je een beetje van de cleanser op een wattenschijfje en daarmee dep of wrijf je voorzichtig je gezicht schoon. Gewoon laten intrekken. Als je huid rood wordt of prikt kun je je gezicht afspoelen met koud water.

Zorg altijd dat je een (liefst) biologische, niet gepasteuriseerde en ongefilterde variant azijn gebruikt. De gefilterde appelazijn werkt niet of minder goed. Meer lezen: https://www.earthclinic.com/remedies/acvinegar.html#vitamin_mineral

Kerstcake met gedroogd fruit en cognac

Kerstcake is een beetje een stoute cake omdat er sterke drank in het beslag gaat. Na het bakken proef je de smaak van de alcohol nog steeds heel goed dus: deze cake is alleen voor volwassenen!
De cake gaat lang (70 minuten) in de oven op een lagere temperatuur (155 °C) en daarna moet ie volledig afkoelen voordat je hem gaat snijden, dus begin op tijd. Je moet ook nog stukjes gedroogd fruit met de cognac zo’n 24 uur in een weckpot laten trekken, dus een dag van tevoren begint de voorbereiding al.

Voorbereiding:
Nodig:
100 ml cognac
125 gram gedroogd fruit
afsluitbare pot (leeg jampotje is ook goed)

Neem 125 gram verschillend gedroogd fruit (ik heb gedroogde cranberry’s, abrikozen, vijgen en rozijnen gebruikt). Als je de abrikozen en vijgen in kleine stukjes hebt gesneden doe je al het fruit met 100 ml cognac (of rum, of amaretto) in een weckpot en laat die 24 uur op het aanrecht staan. Af en toe de pot even omschudden zodat alle stukjes fruit nat blijven.

Beslag (de volgende dag)
Nodig:
3 cups amandelmeel
1 volle theelepel wijnsteenbakzuur (of baking soda)
klein theelepeltje kaneel
1/2 cup palmsuiker
2 cups geraspte winterpeen
Meng de wijnsteenbakzuur, kaneel en suiker door het amandelmeel. Mix er daarna de wortel door.

Verder heb je nodig voor het beslag:
4 eieren
200 ml dikke geitenyoghurt
1 volle theelepel vanille extract
2 volle eetlepels roomboter (gesmolten)
2 eetlepels honing
Meng dit alles door elkaar.

Voeg de helft van de natte mix toe aan de droge mix en roer goed door elkaar. Voeg dan de rest toe. Meng goed en voeg dan op het laatst de vruchtjes met cognac toe. Stort je beslag in een tulbandvorm (ik heb een handige siliconen vorm waarin hij nooit blijft plakken) en zet deze in je voorverwarmde oven (155 graden/onder en bovenwarmte). Laat de cake in 70 minuten (een uur en tien minuten dus) langzaam garen. Controleer na 70 minuten of de cake van binnen gaar is (met een satéprikker). Zo niet, laat hem dan nog 5 minuten staan.

Pompoen chocolataartje

Pompoen is nu volop verkrijgbaar. Gelukkig maar want wij vinden hem fantastisch. Niet alleen als bijgerecht bij groenten en vlees, maar pompoen kun je ook prima gebruiken in zoete gerechten. In een desserttaartje bijvoorbeeld. Of in muffins. Ik gebruik meestal de flespompoen. Die is lekker zoet en wat er overblijft kun je in blokjes snijden en gebruiken voor in de soep of in plaats van aardappelen bij je avondeten.

Pompoen chocolataartje

Ik gebruik hiervoor een kleine ronde bakvorm met een diameter van 18 cm. Doe bakpapier op de bodem, smeer de zijkant van de vorm in met boter en plak daar een randje bakpapier langs zodat je hele vorm bedekt is met papier.

Nodig:
1 cup geschaafde pompoen
1 cup amandelmeel
halve cup cacao
1 theelepel wijnsteenbakzuur

3 eieren
halve cup (geiten-)yoghurt of kwark
kwart cup roomboter, gesmolten

kwart cup honing of kokos- of palmsuiker (eventueel plus 1 eetlepel zoet voor de zoetliefhebber)
theelepel vanille essence

Maken:
Kluts de eieren los met de yoghurt. Voeg de boter toe. Meng de pompoen erdoor. Voeg vanille essence toe en honing of palmsuiker.

Roer de cacao en de amandelmeel door elkaar. Mix er een theelepel wijnsteenbakzuur doorheen.

Meng dan de natte mix met de droge mix. Roer goed tot je een goed beslag hebt. Giet dit in je bakvorm en bak je taartje 40 tot 50 minuten op 175 C. Controleer na 40 minuten met een sateprikker of de taart gaar is. Zo niet laat hem dan nog 10 minuutjes staan.

Als de taart uit de oven is en afgekoeld, kun je hem bestrooien met cacao voor een leuke afwerking. Verder is hij goed te combineren met vijgen ijs, frambozen en slagroom of vanille botercrème. Ik bewaar de taart, goed afgedekt, tot vier dagen in de koelkast.

Luchtvochtigheid, luchtdruk en wind

Ik kan altijd aan mijn lijf voelen wat voor weer het is. Kom ik wat moeilijker of ronduit als een stijve hark uit bed, steekt één van mijn vingers in de avond of ben ik wat wazig in mijn hoofd dan kun je er donder op zeggen dat het voor mij rotweer is of gaat worden.
En de laatste weken dames en heren, zijn het weer en ik niet zo compatible.

Het weer beïnvloed pijn en pijnbeleving. Mensen met chronische gewrichtsontstekingen, fibromyalgie maar ook migraine zullen dit kunnen beamen. Sommigen hebben echter meer last bij kou, sommigen rapporteren juist meer last bij hitte. Anderen rapporteren meer pijn bij een wisselende luchtdruk, kou en vocht. Je lijf als persoonlijke pijnbarometer.

Nu werd daar altijd een beetje lacherig over gedaan maar een Brits onderzoek van vorig jaar ondersteunde de relatie tussen weer en pijnbeleving. Dit ondanks de beperkingen die deze studie kende, namelijk uitval van deelnemers en het feit dat pijnbeleving natuurlijk een subjectief gegeven is. Maar goed, belangrijker is dat bovendien werd onderzocht welk weertype zorgt voor de grootste toename van klachten.

De wetenschappelijk onderzoekers uit Manchester gebruikten de meest voor de hand liggende communicatietechnieken voor het verzamelen van hun gegevens, namelijk de mobiele telefoons van de deelnemers aan hun onderzoek . Gedurende meer dan een jaar registreerden enkele duizenden mensen met chronische pijn, waaronder reuma, dagelijks op hun smartphone hoeveel pijn ze op dat moment ervoeren. En via die smartphones waren de onderzoekers in staat te traceren waar de mensen zich op dat moment bevonden, en welk weer het daar was.

Uit de verzamelde gegevens bleek dat een hogere luchtvochtigheid, een lagere luchtdruk en meer wind – in die volgorde – klachten het meest kunnen verergeren, een uitkomst die overeenkomt met wat veel mensen met reuma al vermoedden. Hierbij viel op dat de factor die het meest van invloed lijkt te zijn, de luchtvochtigheid is. Conclusie: reumapatiënten hebben meer last van vocht dan van kou.

Dat komt ook overeen met mijn eigen beleving. Het kan nog zo koud zijn, maar als de lucht droog is en zeker met een zonnetje erbij (hoge drukgebied) heb ik echt geen pijn. Als het vochtig is en de luchtdruk is laag, dan heb ik het niet naar zo mijn zin.

Ook de laatste weken – we hebben een lagere luchtdruk, regen, een zeer hoge luchtvochtigheid en af en toe wind heb ik er best last van merk ik. Ook binnen.
Nu kan ik nog zo braaf zijn met mijn dieet en ervoor zorgen dat ik voldoende blijf bewegen maar het weer is een niet te onderschatten factor. Ik heb de laatste tijd last van een ‘frozen shoulder’ en liep dus al met een wat stijvere houding, vervolgens ging ik bij het het neerzetten van de bak met voer voor de hond en het opstaan genadeloos door mijn rug en we hebben ook al weken van dat ‘blèh-weer’. The perfect storm voor meer pijn, stijfheid en een heul, HEUL slecht humeur..

Aan de ene kant is dat balen maar aan de andere kant leef ik ook in de wetenschap dat ik deze opleving van pijnklachten niet aan mijn eigen gedrag te wijten heb en dat ze bovendien ook weer verminderen zodra het weer omslaat.
Mocht jij ook meer pijn hebben ervaren de afgelopen weken; sterkte en een dikke knuffel. Houd jezelf en je huis warm maar zorg er ook voor dat er goed wordt geventileerd zodat vocht in huis van het koken of de was die te drogen hangt goed kan worden afgevoerd.
Nu maar hopen dat er een koude, droge, prachtige winter aankomt. Liefst met een zonnetje erbij natuurlijk.


Ten tijde van het schrijven van deze post was het voor wat betreft het weer code ROOD voor reumapatiënten. Wil je dagelijks checken wat het ‘reumaweer’ is, kijk dan op:
https://www.weeronline.nl/Europa/Nederland/Amsterdam/4058223


Meer info over het het Britse onderzoek Cloudy with a chance of pain: https://www.cloudywithachanceofpain.com/

Een artikel in Nature:
https://www.nature.com/articles/s41746-019-0180-3

meer lezen:
https://www.gezondheid.be/index.cfm?fuseaction=art&art_id=2660